Types of Residence and Work Permits in Turkey

İkamet izinleri ve çalışma izinleri, birçok ülkede yabancıların yasal kalışlarının ve istihdamlarının düzenlenmesi için gereklidir. Her ülkenin kendine özgü göçmenlik ve çalışma kanunları vardır ve genel olarak bu izinlerin çeşitli türleri ve koşulları vardır. Oturma ve çalışma izinlerinin türleri ve koşulları, her ülkenin göç politikalarına ve yasal düzenlemelerine bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle yabancıların oturma ve çalışma izni başvurusu yapmadan önce ilgili ülkenin göç yasalarını dikkatle incelemesi ve gerekli koşulları yerine getirmesi büyük önem taşıyor.

Türkiye'de oturma izni, yabancıların Türkiye'de belirli bir süre yasal olarak ikamet etmelerine olanak sağlayan bir belgedir. Oturma izni başvuruları Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya Türkiye'nin yurt dışındaki konsoloslukları/büyükelçilikleri aracılığıyla yapılır. İkamet izinleri çeşitli amaçlarla verilebilmektedir. Türkiye'deki bazı oturma izni türleri şunlardır:

Geçici İkamet İzni
Bu izin türü, Türkiye'de belirli bir süre (genellikle bir yıl) ikamet etmek isteyen yabancılara verilir. Turizm, tıbbi tedavi, öğrenci veya stajyer olarak, ticari faaliyetler veya aile birleşimi gibi amaçlarla elde edilebilir.

Daimi İkamet İzni
Bu izin türü, Türkiye'de daimi olarak ikamet etmek isteyen yabancılara verilir. Belirli koşulları taşıyan ve Türkiye'de belirli bir süre yasal olarak ikamet eden yabancılara daimi ikamet izni verilebilir.

Aile İkamet İzni
Bu izin türü, Türkiye'de yasal olarak ikamet eden kişinin aile üyelerinin de Türkiye'de ikamet etmesine olanak sağlar. Aile ikamet izni başvuruları eş, çocuklar veya bakmakla yükümlü olunan diğer kişiler için yapılabilir.

Öğrenci İkamet İzni
Bu izin türü, Türkiye'de eğitim görmek isteyen yabancı uyruklu öğrencilere verilir. Türk üniversitelerinde lisans, yüksek lisans veya doktora düzeyinde eğitim almak isteyen yabancılar öğrenci ikamet izni başvurusunda bulunabilirler.

2. Çalışma İzinleri

Türkiye'de çalışma izinleri çeşitli amaçlarla düzenlenebilmekte ve belirli şartlara bağlı olarak yabancıların ülkede yasal olarak çalışmasına olanak tanımaktadır.

Süresiz Çalışma İzni
Bu izin türü, Türkiye'de sürekli olarak çalışmak isteyen yabancılara verilir. Belirli kriterleri karşılayan yabancılara verilir ve genellikle uzun vadeli istihdam planları için geçerlidir.

Belirli Süreli Çalışma İzni
Bu izin türü, Türkiye'de belirli bir süre çalışmak isteyen yabancılara verilir. İşverenin belirli bir proje için veya sınırlı bir süre için yabancı işçi çalıştırma ihtiyacını karşılamak amacıyla verilmektedir.

Bağımsız Çalışma İzni
Bu izin türü, Türkiye'de kendi işini kurmak isteyen yabancılara verilir. Bağımsız çalışma izni, yabancının kendi işini kurmasına ve yönetmesine olanak tanır.

3. Çalışma Koşulları

Türkiye'de çalışma koşulları, işçi haklarını koruyan ve işverenin sorumluluklarını tanımlayan bir dizi düzenlemeyle belirlenmektedir. Türkiye’deki çalışma koşullarına genel bir bakış:

Çalışma Saatleri ve Haftalık Çalışma Programı:
Türkiye'de genel haftalık çalışma saatleri 45 saat olup, çalışma günleri genellikle Pazartesi'den Cuma'ya kadardır. İş kanunlarına göre bir iş günü 11 saate kadar sürebilir ve günlük çalışma süresi genellikle 8 saattir. Ancak bu saatler belirli sektörlere veya iş alanlarına göre değişiklik gösterebilmektedir.

İzinler:
Türkiye'deki çalışma koşulları, işçilere yıllık izin, haftalık izin, resmi tatil, doğum izni, evlilik izni ve hastalık izni gibi çeşitli izin türleri sağlamaktadır. Yıllık izin hakkı, çalışma süresine göre belirlenir ve genellikle 14-20 iş günü arasındadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği:
Türkiye'de çalışanların sağlık ve güvenliği İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmektedir. İşverenlerin güvenli bir çalışma ortamı sağlamaları, gerekli eğitimleri vermeleri ve iş kazalarını önleyecek tedbirleri almaları gerekmektedir.

Yabancı İşçiler İçin Ek Koşullar:
Türkiye'de yabancı işçiler için özel koşullar ve düzenlemeler bulunmaktadır. Yabancıların oturma ve çalışma izinleri çalışma koşullarını önemli ölçüde etkilemektedir. Yabancı işçilere yönelik ek koşullar genellikle işe alma sürecinden, çalışma izni başvurusundan ve istihdam süresinin yönetilmesinden kaynaklanan önlemleri içerir. Bazı durumlarda yabancı işçinin Türkiye'de çalıştırılabilmesi için sağlık muayenesi gerekebilmektedir.

Ayrıca işverenlerin yabancı işçiler için sosyal güvenlik güvencesini sağlamaları ve gerekli sigorta işlemlerini tamamlamaları gerekmektedir. Bazı işler için Türkçe bilgisi veya kültürel entegrasyon önemli olabilir. Bu nedenle işverenler bazı durumlarda yabancı işçilerden dil yeterlilik testleri veya kültürel entegrasyon değerlendirmeleri talep edebilir.

4. Turkuaz Kart

Turkuaz Kart, nitelikli yabancı yatırımcıları ve iş gücünü Türkiye'ye çekmek amacıyla oluşturulan bir belgedir. Bu kart, yabancılara süresiz çalışma ve ikamet izni verirken, sadece yakın akrabalarına ikamet izni vermektedir. Turkuaz Kart sahibinin yakın akrabaları arasında eşi ve yasal velayet altındaki çocukları da bulunmaktadır. Turkuaz Kart'a ilişkin düzenlemeler 30007 Sayılı Turkuaz Kart Yönetmeliği ve 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu'nda yer almaktadır. Bu düzenlemeler, Türkiye'de yabancı yatırımı teşvik etmek ve ülkeye yaptıkları katkıları desteklemek amacıyla tasarlanmıştır. Turkuaz Kart, nitelikli yabancı yatırımcı ve uzmanların Türkiye'ye çekilmesinde önemli bir araçtır. Bu kartla Türkiye'de kalıcı olarak yaşamak ve çalışmak isteyen yabancılar, uzun vadeli planlar yaparak ülkenin ekonomik ve sosyal hayatına katkıda bulunabiliyor.

Turkuaz Kart Sahipleri ile Yakınlarının Hak ve Yükümlülükleri
Turkuaz Kart sahiplerinin Türkiye'de ikamet, seyahat, istihdam, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz mal edinimi ve elden çıkarılmasına ilişkin işlemleri Türk vatandaşlarına uygulanan mevzuata göre yürütülür. . Turkuaz Kart sahiplerinin yakınlarına ikamet izni verilmektedir.

Turkuaz Kart sahipleri ve yakınları, milli güvenlik ve kamu düzeni açısından tehlike oluşturmamaları ve geçiş süresi şartının kalkması halinde Bakanlığın teklifi üzerine Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Bu hak ve yükümlülükler, Turkuaz Kart sahibi ve yakınlarına Türkiye'de uzun süreli ikamet ve çalışma imkanı sunmakla birlikte bazı kısıtlamaları da içermektedir. Bu düzenlemeler yabancıların Türkiye'nin sosyal, ekonomik ve hukuki hayatına entegrasyonunu sağlamayı amaçlamaktadır.